Donderdag 9 november 2023
Religie of tolerantie?
Gisteren bezochten we een school waarbij de christelijke religie centraal staat. Vandaag bezoeken we twee openbare scholen waarbij religie plaatsgemaakt heeft voor tolerantie. Het eerste bezoek is aan de Nordnes skole in Bergen. Een grunnskole met kinderen in de leeftijd van 6-16 jaar. Deze school is gehuisvest in een prachtig oud gebouw wat in 2020 volledig gerenoveerd is. We worden welkom geheten door Sissel Magnussen, de directeur van de school. Na een korte introductie wordt de groep opgesplitst. De helft gaat een les bijwonen in de 4e klas en de andere helft begeeft zich richting gymzaal. Hier wordt een voorstelling gegeven door een schrijver en kunstenares uit een doktersfamilie. Kinderen werden betrokken bij de gezondheidszorg uit het verleden. Er werd zelfs een been geamputeerd! Niet alleen leerlingen, maar ook Walter en Tineke kregen een rol bij het toneelspel. Tijdens het lesbezoek in de 4e klas werken de leerlingen aan een weektaak. De invulling hiervan was divers: spelling, rekenen, schrijven en lezen. Het was veel werk op de computer. Daarnaast maakten de kinderen een artikel voor een gezamenlijke krant. Vervolgens krijgen we een rondleiding door de school. Wat opvalt is dat er relatief kleine klassen zijn en een ruime opzet van lokalen en werkruimtes. We zien klassen met 2 docenten. Op de vloeren zien we allerlei ondersteunende afbeeldingen zoals een gradencirkel, een afgebeelde vierkante meter etc. Daarnaast is er een praktijkruimte, een muziekruimte en een indrukwekkende bibliotheek. Na de rondleiding splitsen we opnieuw en volgt de helft een lesbezoek in de 6e klas en de andere helft de voorstelling van het project. In de 6e klas krijgen de leerlingen rekenen en geschiedenis. Ter afsluiting geeft Sissel Magnussen ons een uitgebreide presentatie over de school (je kunt em hieronder downloaden). Hierin komt onder andere naar voren het verschil tussen een christelijke school en een niet-christelijke school en de manier waarop de school invulling geeft aan religieuze vorming. Tolerantie en inclusiviteit zijn hierbij de uitgangspunten.
Nog een schoolbezoek.....
Vandaag stond er één schoolbezoek op de planning. Afgelopen maandag kregen we onverwacht het aanbod van Merethe om vandaag een tweede school te bezoeken. Omdat deze middag geheel gepland was om data uit te werken besluiten we dat er alvast 4 studiegenoten terug naar het Hostel gaan om de data uit te werken. De andere 9 personen gaan richting de Nordahl Grieg videregående skole. Dit is een school met studenten in de leeftijd van 16-19 jaar. De meeste studenten van deze school stromen door naar de universiteit. Merethe geeft ons een rondleiding door de school waarin ze het e.e.a. over de school vertelt. Wat ons opvalt is de rust en de betrokkenheid die we zien in de lessen. Vervolgens hebben we een interview met teamleider Alexander. Hierin geeft hij aan dat het woord religie in het curriculum is vervangen door tolerantie. Over verschillende religieuze groeperingen praten is prima, maar het moet door een docent gelijkwaardig gebracht worden, zonder voorkeur. Verder is burgerschap op klassenniveau besproken. Burgerschap is geen apart vak, maar is een onderdeel wat verweven zou moeten zijn in verschillende vakken. Dit is nu nog niet het geval. Op dit moment zijn er themadagen m.b.t. burgerschap.
Terug in het hostel gaan we opnieuw direct aan de slag met het uitwerken van de data. Nog geen 10 minuten later wordt het dagfilmpje gemonteerd, het interview en de observatie uitgewerkt, is er een begin gemaakt met het dagverslag en worden de voorlopige conclusies uitgewerkt. Vervolgens gaat de onderzoekscommissie aan de slag met het schrijven van de eindconclusie, discussie en de aanbevelingen. Om 17:30 uur reflecteren we onder leiding van de dagvoorzitters Carola en Tineke. De evaluatie is terug te vinden in de dagreflecties. Opnieuw is er enorm veel werk verzet. Na de reflectie vertrekken we met een voldaan gevoel naar restaurant Kjøttbasaren in Bergen.
Inclusiviteit
Voorlopige conclusies aan het einde van deze dag: De eerste onderzoeksvraag luidt: ‘Hoe krijgt socialisatie (normen en waarden) vorm in Noorwegen op klassenniveau? Voorlopige conclusie m.b.t. onderzoeksvraag 1:
Er wordt sterk rekening gehouden met inclusiviteit. Iedereen hoort erbij. Op de Nordnes skole draaien leerlingen met een beperking zoveel mogelijk mee in de klas. Wanneer dit echt niet mogelijk blijkt is er persoonlijke begeleiding buiten de klas.
Als vorm van socialisatie hebben wij waargenomen dat de Nordnes skole sterk inzet op omzien naar elkaar. Per dag wordt er een leerling aangewezen die verantwoordelijk is voor het welzijn van zijn klasgenoten bij het buitenspelen.
Burgerschap dient onderdeel te zijn van ieder vak.
De tweede onderzoeksvraag luidt: ‘Hoe geeft de school invulling aan hun levensbeschouwelijke achtergrond in relatie tot de kaders die de overheid geeft?’ Voorlopige conclusie m.b.t. onderzoeksvraag 2:
Ook op openbare scholen is aandacht voor levensbeschouwingen. Dit wordt zichtbaar in lessen over wereldgodsdiensten en het bezoeken van verschillende gebedshuizen.
Een belangrijk verschil met religieus onderwijs op christelijke scholen is dat leerlingen vrij zijn om wel of niet deel te nemen.
In het nieuwe curriculum ligt de nadruk op tolerantie waardoor de vrijheid om onderwijs vanuit een levensbeschouwelijke achtergrond ingeperkt lijkt te worden.
Geschreven door: Dirk en Jenneke
Comments