Onderzoeksdesign
Ons onderzoek naar burgerschap in Noorwegen heeft voornamelijk een kwalitatief karakter. Als onderzoekers gaan we het ‘veld’ in waarbij we nagaan hoe burgerschap vorm krijgt in het onderwijs. Daarnaast willen we begrijpen hoe scholen vorm geven aan burgerschap en willen we zicht krijgen op de keuzes die gemaakt worden door na te gaan wat de achterliggende argumenten en motieven zijn (Verhoeven, 2018).
​
Ethische aspecten
Baarda et al., (2020) stelt dat een onderzoek ethisch verantwoord is als het voldoet aan een aantal eisen. Deze eisen kunnen betrekking hebben op de participanten en de onderzoekers.
Met het oog op de participanten worden de volgende eisen genoemd: vrijwillige medewerking, juiste voorlichting, anonimiteit en de afwezigheid van nadelige effecten. Hieronder wordt kort uitgelegd hoe wij in dit onderzoek met deze eisen omgaan.
​
De betreffende scholen zijn door ons benaderd of we welkom zijn voor een bezoek en of ze willen meewerken aan ons onderzoek. Deze scholen hebben hierop vrijwillig hun medewerking toegezegd. De docenten van de klassen die we bezoeken en de docenten waarbij we de interviews afnemen zullen we vragen om expliciet toestemming te geven (informed consent). Van de studenten in de klas vragen we dit niet. Het is dan van belang dat wij nagaan in hoeverre dit onderzoek schadelijk kan zijn voor de kinderen die ongevraagd aan het onderzoek deelnemen. (Baarda et al., 2020). Feitelijk zijn we in de klas aanwezig om te observeren en zullen we voorbeelden anoniem beschrijven. Op deze manier zijn de voorbeelden niet te herleiden naar de studenten in kwestie. De betreffende scholen zijn vooraf ingelicht per mail ingelicht over het doel van ons bezoek. Vervolgens heeft er via MS Teams een gesprek plaatsgevonden ter voorbereiding. Hierbij zijn de deelvragen gedeeld en is het doel van ons onderzoek besproken. Gezien de schaal en het doel van het onderzoek ligt het niet voor de hand dat participanten hier nadelig effect van zullen ondervinden.
​
Met het oog op de onderzoeker is het van belang dat het onderzoek op een eerlijke en wetenschappelijk verantwoorde manier wordt uitgevoerd (Baarda et al., 2020). We stellen vooraf een onderzoeksdesign op waardoor we borgen dat onze onderzoeksvraag beantwoord wordt. Dit design wordt opgesteld en voorzien van feedback door groepsleden. De conclusies zullen herleidbaar worden omschreven en de teksten die we overnemen worden voorzien van bronvermelding.
​
Validiteit en betrouwbaarheid
De belangrijkste criteria voor de beoordeling van onderzoekskwaliteit zijn de validiteit en de betrouwbaarheid. (Verhoeven, 2022) Vooraf is het goed om te stellen dat ons onderzoek beperkt is tot de data van vier scholen en gebaseerd is op een beperkt aantal observaties en interviews. Dit houdt in dat we geen uitspraken kunnen doen over het Noorse onderwijs maar de conclusies beperkt zijn tot de vier bezochte scholen.
Tijdens de observatie zijn we in de gelegenheid om met meerdere studenten te observeren. Hierdoor is er sprake van onderzoekerstriangulatie.
Hoe gaan we het onderzoek aanpakken?
Deelvraag 1
Hoe krijgt socialisatie (normen en waarden) vorm in Noorwegen op klassenniveau?
​
Dataverzameling:
Observaties in de scholen
Semi-gestructureerd interview
Respondenten:
Interviews met
-
2 docenten van de Osteroyschool
-
1 directeur van de Nordnes school
-
1 schoolleider van de Universiteit van Bergen
-
1 teamleider van de Nordahl Grieg upper secondary school.
Analysemethoden:
Observaties: Thematische analyse
Interviews: Condenseren
​
​
Deelvraag 2
Hoe geeft de school invulling aan hun levensbeschouwelijke achtergrond in relatie tot de kaders die de overheid geeft?
​
Dataverzameling:
Observaties in de scholen
Semi-gestructureerd interview
Respondenten:
Interviews met
-
2 docenten van de Osteroyschool
-
1 directeur van de Nordnes school
-
1 schoolleider van de Universiteit van Bergen
-
1 teamleider van de Nordahl Grieg upper secondary school.
Analysemethoden:
Observaties: Thematische analyse
Interviews: Condenseren
Onderbouwing dataverzamelingsmethoden
Voor de beantwoording van beide deelvragen hebben we contact gelegd met verschillende scholen in Bergen. Uiteindelijk hebben we een bezoek kunnen afspreken met vier scholen: De Osteroyschool, Nordness skole, de Nordahl Grieg upper secondary school en de Universiteit van Bergen. Tijdens deze bezoeken zullen we twee verschillende methoden gebruiken, namelijk observatie en semi-gestructureerde interviews. Op deze manier passen we triangulatie toe zodat we kunnen controleren of het verkregen resultaat tijdens de observaties overeenkomt met de informatie vanuit de interviews met de docenten (Verhoeven, 2022). Hieronder worden beide dataverzamelingstechnieken verder uitgewerkt.
Observatie
Om tot de beantwoording van deze deelvraag te komen, voeren wij een observatie uit tijdens de lessen op de scholen. Het voordeel van een observatie is dat dit de mogelijkheid biedt tot het vaststellen van gedrag waarvan de participant (docent) zich niet of nauwelijks bewust is (Baarda et al., 2020). Daarnaast is een voordeel van een observatie de directheid van de waarneming. In lijn met Baarda et al. (2020), denken wij dat we dingen kunnen ontdekken die we niet hadden ontdekt op het moment dat er alleen interviews waren afgenomen. Waar interviews informatie opleveren over de manier waarop participanten het onderwerp van onderzoek beleven, proberen we door middel van observaties inzicht te krijgen in hoe het er in de situatie van alledag daadwerkelijk aan toegaat (Plogch & van Zwieten, 2007).
​
De observatie zullen we niet-participerend uitvoeren.
​
Semigestructureerd interview
Aangezien we slechts een eenmalige observatie zullen doen, hopen we door middel van de interviews meer te weten te komen hoe socialisatie wordt vormgeven en ook hoe er invulling gegeven wordt aan de levensbeschouwelijke achtergrond. Door middel van de interviews hopen we meer inzicht te krijgen in de motieven achter het gedrag dat we tijdens de observatie hebben waargenomen.
We kiezen hierbij voor een semigestructureerd interview. Tijdens de interviews zullen zowel vragen aan de orde komen die een relatie hebben tot deelvraag 1 als deelvraag 2. Om ervoor te zorgen dat we voldoende data verzamelen voor de beantwoording van de deelvragen hebben we een beperkt aantal interviewvragen opgesteld. Het gaat ons echter om de beleving van de participant. Daarom is er ruimte voor doorvragen.
​
​
​
​
​
Na deze voorbereiding is het tijd voor het echte werk: de praktijk in!